Tortikollis Nedir ?
Konjenital müsküler tortikolis doğumda veya hemen sonrasında ortaya çıkan, boyunda başın bir omuza eğilimli durduğu görünüme verilen bir isimdir. En sık olarak sternokleiodomastoid (SKM) adı verilen boyun kaslarında meydana gelen ve kasların kalınlaşıp kısalması ile kendini belli eden bir hastalıktır. Genellikle tek taraflı, %2-8 bilateral (iki taraflı) olarak görülür.
Tortikolliste Tanı
Bu durum çoğunlukla doğumdan sonraki ilk 8 hafta içinde aileler tarafından farkedilir. Tanısını koymak için ise çocuk cerrahisi tarafından iyi bir fizik muayene yapılması genellikle yeterli olur ancak tanıyı kesinleştirmek için ultrasonografiden yardım alınabilir.
Tortikollisin Tedavisi Nasıl Yapılır ?
Çocuklarda eğri boyun ( Tortikollis ) tanısı kesinleşir kesinleşmez kısa olan sternokleidomastoid (SCM) kasının boyunun uzatılması amacıyla fizik tedaviye başlanmalıdır. Hastalar ortalama 2 aylık aralıklarla takip edilmelidirler. Çok ciddi düzeyde olmayanların yaklaşık %90-%95i fizik tedaviden fayda görürler. Fizik tedaviden fayda görmeyen hastalar ise kalıcı yüz asimetrisi gelişmemesi açısından cerrahi yöntemle tedavi edilmelidir.
Doğumsal tortikolliste tedavinin amacı, etkilenen kasın kısalmasının önlenmesi ve başın uygun pozisyonda tutulması ile ileride oluşabilecek şekil bozukluklarının önüne geçilmesidir. Tedavide aile tarafından uygulanan pozisyonlama ve egzersizler önemli bir yer tutar. Bu nedenle tedaviye ailenin eğitimi ile başlanır.
Öncelikle aile rahatsızlığın ne olduğu, tedavi ve takibinin nasıl yapılacağı konusunda bilgilendirilir. Pozisyonlama ve taşıma konusunda ailenin eğitilmesi önemlidir. Bebek yatağında normal tarafı duvar yönüne gelecek şekilde yatırılmalı, bu şekilde sesli uyaranlara
karşı boynunu aktif şekilde çevirmesi sağlanmalıdır. Oyuncaklarının ve televizyon gibi sesli görüntülü uyaranların yine bu tarafta olmasına dikkat edilmelidir. Emzirme ve beslenme de aynı taraftan yapılmalı, taşıma esnasında bir el boyun altından desteklerken, diğer kol bacak arasından geçirilerek bebeğin gövdesi desteklenmelidir.
Tedavinin en önemli parçası düzenli olarak günde beş kez olacak şekilde yaptırılması gereken eklem hareket açıklığı ve germe egzersizleridir. Eklem hareket açıklığı egzersizleri boynun öne, arkaya, yana eğilme ve dönme hareketleri şeklinde yavaş ve dikkatli bir biçimde yapılır. Germe egzersizleri, bir elle göğüs üzerinden ve omuzdan desteklerken diğer elle bebeğin başını sağa/sola ve yana çevirerek 10 sn tutup bırakmak ve yine bir elle omzunu ve başını desteklerken diğer elle bebeğin çenesinden tutarak karşı yönde döndürüp 10 saniye tutup bırakmak şeklinde yapılır. Egzersizler 15 tekrar şeklinde yaptırılmalıdır.