Skolyoz Tedavisi

Skolyoz, en sık hızlı büyüme – gelişme döneminde ergenlerde teşhis edilen omurganın sağ veya sol yana doğru, C veya S şeklinde 10 derece ve üzerindeki eğriliğidir.

Ne Zaman Doktor Başvurusu Yapılmalı ?

Skolyoz, erken dönemde hiçbir sağlık problemi oluşturmaz, çok nadir olarak sırt ağrısı görülebilir. Bu nedenle, dikkatli olunmadığı takdirde ailelerin fark etmesi zor olabilir.

Skolyozun belirtileri;
• Omuzlardan birinin diğerine göre yüksek olması,
• Kalçanın sağa/sola doğru kayması veya bir tarafta kalçanın yüksek durması
• Kürek kemiklerinin duruşunda eşitsizlik
• Diğerinden daha belirgin görünen köprücük kemiği
• Göğüs kafesinin bir tarafta öne doğru çıkıntı yapıyor olması
• Öne eğilirken sırtın bir tarafının yüksek görünmesi

Ailelerin düzenli olarak yapmaları gereken ve en sağlıklı yöntem, çocuğun sırtı çıplak olarak öne doğru eğilmesi ve omurgasının düz bir hat üzerinde olup olmadığının gözle incelenmesidir. Bu şekilde bir kontrol sonunda, eğer skolyoz varsa sırtın sağında veya yolunda veya bel bölgesinde çıkıntılı bir yükseklik göze çarpar.

Ailelerin bilmesi gereken başka bir durum ise skolyozun 10-16 yaşta görülebileceği ve ne zaman ortaya çıkacağının bilinmemesi nedeniyle bu omurga kontrolünü sık aralıklarla yapmalıdır. Özellikle ergenlik döneminin belirtileri olan çocuklara daha fazla dikkat edilmelidir. Skolyozdan şüphe edildiğinde vakit kaybetmeden bir hekime başvurulmalıdır.

Çocuğunuzda veya kendinizde skolyoz belirtileri fark ederseniz doktorunuza gidin. Hafif eğrilikler, yavaş yavaş ortaya çıktıkları ve genellikle ağrıya neden olmadığı için farkedilmeyebilir. Bazen bir çocuğun skolyozunu ilk fark edenler öğretmenler, arkadaşlar ve spor takım arkadaşlarıdır.

Tanı Aşamasında Neler Yapılır?

Hekim tarafından ayrıntılı öykü alınıp ve fiziksel muayene ile değerlendirildikten sonra görüntüleme yöntemlerine başvurulur. Ayakta çekilen omurga grafileri ( skolyoz grafileri) ile kesin teşhis koymak ve eğriliğin açısını ve yönünü tanımlamak mümkündür. Şüphe olması halinde başka nedenleri ayırmak için omurganın ileri radyolojik incelemeleri de planlanabilir. Son yıllarda daha sık kullanılmaya başlayan, X ışını içermeyen, eğriliğin ilerleme ve tedaviye yanıtı takip imkanı veren analiz sistemleri değerlendirmede kullanılmaktadır.

Skolyozda en önemli olan erken tanıdır. Bu nedenle aileler büyüme çağındaki 10-16 yaş arasındaki çocuklarının omurgalarını kontrol etmeli ve şüphe varsa hemen hekime başvurmalıdır.

Tedavi Basamakları Nelerdir?

Skolyoz tedavisinde belirlenmiş bazı tedavi sistem ve basamakları vardır. Erken tespit edildiyse, düşük açıda tespit edildiyse konservatif (koruyucu) tedaviler için adaydır.Skolyozda tedaviler takip, bireye ve eğriliğe özgü fizyoterapi ve rehabilitasyon uygulamaları, korseleme ve cerrahidir.

Skolyozun tedavisi, tanı konulduğu aşamada eğriliğin derecesine ve büyümenin hangi aşamada olduğuna göre planlanmaktadır. Günümüzde kabul gören cerrahi dışı tedavi metotları skolyoza özgü egzersizler, özel skolyoz programları ve korse uygulamasıdır. Skolyoz tedavisinde ana amaç, çocuğun omurgasının hareketliliğini korumak, solunum kapasitesini korumak ve kozmetik kötüleşmeyi kontrol altına almak ve eğriliğin cerrahi açıya ilerlemesini engellemektir.

Skolyozda egzersiz uygulamaları bireye ve eğriliğe özgü planlanmalıdır. Schroth egzersizleri olarak bilinen ve yaygınlaşan üç boyutlu skolyoz egzersizleri her bireyde etkilenen vücut bölümüne göre kişiye özel planlanmaktadır. Amaç, pelvisi ve etkilenen omurga çevresi kas ve bağlerı kontrol etmek ve vücut postürünün ideal kontrolünü sağlamaktır. Bu amaçla değişen bölgelerde mobilizasyon, omurga traksiyonu, fleksibilite ve postür kontrol egzersizleri uygulanır Düzenli yapılan egzersizler, doğru ve biyomekanik kontrolü yeterli korsenin uygun süre kullanılması çocuğun postüral dengesini arttırır ve skolyozda açının ilerleyişini kontrol eder. Skolyoz egzersiz programlarında solunum teknikleri ve egzersizleri, derin duyu ve denge egzersizleri de yer almalıdır. Son komputerize sistemler ile omurga egzersizlerinin bilgisayarda oyun benzeri bir ortama entegre edilmesine imkan veren cihaz destekli programlar vadır.

Korseleme planı için ideal zamanlama; 10 ya sonrası, risser evrelemesinde Evre 0-2 (kemik gelişiminin erken evreleri), cobb açısının 20-40 derece arasında olduğu ve menarş öncesinde ve menarş sonrasıdaki bir yıl içerisindedir.

Cerrahi dışı tedavi yöntemlerinin takipte başarısız olduğu, eğriliğin ilerleme riskinin yüksek olduğu bireylerde ilk tanımlandığında 40 derece üzerinde Cobb açısı mevcut ise cerrahi tedavi seçeneği önerilmektedir. Skolyoz cerrahisinde omurga plak ve vidalarla orta hatta alınır ve skolyozun ilerlemesi kontrol altına alınır. Küçük çocuklarda operasyonun belirli aralıklarla omurganın uzamasını sağlamak için tekrarlanması gerekebilir.